Als erfrechtspecialist krijg ik regelmatig de vraag of je als kind onterfd kunt worden. Het antwoord is: ja, dat kan. Maar ook een onterfd kind kan proberen aanspraak te maken op de erfenis.
Het is mogelijk een kind (in juridische termen ‘de legitimaris’) te onterven. Of er sprake is van onterving moet blijken uit een testament. Dit is de enige juridisch geldige manier waarop onterving van een kind mogelijk is.
Kun je als kind iets doen wanneer uit een testament blijkt dat je bent onterfd?
Het aanvechten van een testament waaruit blijkt dat je als kind onterfd bent is meestal erg lastig. Je moet aantonen dat degene die je heeft onterfd niet in staat was zijn wil te bepalen op het moment dat het testament werd gemaakt. De praktijk leert dat dit geen eenvoudige opdracht is.
Staat een kind dan met lege handen?
Een onterfd kind heeft de mogelijkheid een beroep te doen op zijn zogeheten ‘legitieme portie’. Dit is een in de wet opgenomen recht dat aangeeft dat iemand aanspraak kan maken op de helft van het deel waar je als erfgenaam recht op zou hebben gehad. Deze legitieme portie kan je niet worden afgenomen, ook niet bij testament.
- Er is 1 voorwaarde: binnen 5 jaar na het overlijden van de ouder die je heeft onterfd, moet je aanspraak maken op je legitieme portie. Dit is een keiharde termijn. Ben je een dag te laat dan is je aanspraak vervallen. Het feit dat je bijvoorbeeld niet op de hoogte was van het overlijden, maakt dat niet anders.
- Advies: maak schriftelijk aanspraak op je legitieme portie en schrijf daarvoor alle erfgenamen binnen 5 jaar na overlijden aan.
Hoe wordt de legitieme portie berekend?
De legitieme portie is een aanspraak in geld. Om de hoogte van dit bedrag te berekenen, worden alle bezittingen op het moment van overlijden bij elkaar opgeteld.
- Alle schulden ten tijde van overlijden worden hiervan afgehaald.
- Schenkingen die de overleden ouder in het verleden heeft gedaan worden bij de bezittingen opgeteld.
- Vervolgens heb je de zogenaamde ‘legitimaire massa’.
- Deel deze legitimaire massa door het aantal wettelijke erfgenamen en neem daar dan nog eens de helft van: dan heb je de legitieme portie.
Hoe kom ik aan alle benodigde gegevens?
Erfgenamen of de met het beheer van een nalatenschap belaste executeurs zijn verplicht inzage te geven in alle benodigde stukken om de legitieme portie te berekenen. Wanneer een legitimaris erom vraagt, moet hij die inzage krijgen, evenals een afschrift van de stukken. Worden de gegevens niet afgegeven, dan kan via de rechter afgifte worden gevorderd. In dit voorbeeld bij de Rechtbank Midden-Nederland volgde er een positieve beslissing op een dergelijk verzoek.
Bovenstaande informatie is niet eenvoudig. Heb je vragen? Stel ze vooral, ik beantwoord ze graag.
