Financieel misbruik van ouderen komt regelmatig voor, zo blijkt. Ook ik kom het in mijn praktijk als erfrechtadvocaat jaarlijks tegen. Hoe kun je het proberen te voorkomen? In dit blog geef ik daarover enkele adviezen.
Ik dacht dat financieel misbruik van ouderen in Nederland nauwelijks voor zou komen. Maar dat bleek naïef. Ook ik kom regelmatig tegen dat bijvoorbeeld de bankrekening van een overledene ruim voor overlijden werd leeggehaald. In augustus vorig jaar werden er Kamervragen gesteld over het feit dat er jaarlijks tientallen meldingen binnenkomen over financiële uitbuiting van ouderen, iets wat ‘het topje van de ijsberg’ zou zijn.
Bankpas of bankgegevens
Er zijn verschillende vormen van financiële uitbuiting van ouderen. Het kan gaan om onrechtmatig gebruik van een bankpas of bankgegevens. Daarnaast kunnen ouderen onder druk worden gezet om hun testament te wijzigen of bezittingen te verkopen. In de meeste gevallen (naar schatting 80 procent) zijn de daders naaste familieleden of andere mantelzorgers.
Hoe voorkomen?
Door de juiste voorzorgsmaatregelen te nemen kun je financieel misbruik van ouderen voorkomen. Dit zijn enkele adviezen:
- Ga tijdig in gesprek met de oudere over zijn wensen als hij zijn financiële administratie niet meer zelf kan regelen. Wie neemt het over en hoe? Is het verstandig een tweede persoon te benoemen die jaarlijks de administratie controleert? Stel daarvoor een volmacht op bij de bank of een levenstestament via de notaris.
- Beperk de risico’s. Open bijvoorbeeld een aparte bankrekening met een beperkt saldo voor degene die boodschappen doet. Of regel dat gemaakte kosten achteraf worden vergoed op vertoon van de kassabon.
- Wees oplettend met een gezonde dosis achterdocht. Verschijnt er bijvoorbeeld iemand uit onverwachte hoek in het leven van een oudere die zich ook nog met diens financiën wilt bemoeien? Stel vragen aan alle betrokkenen en neem eventueel contact op met diverse instanties, waaronder de bank.
Wat is er nog mogelijk na overlijden?
Het is niet gemakkelijk na overlijden de financiële misstanden terug te draaien en onrechtmatig weggesluisd geld terug te krijgen.
- Wanneer blijkt dat er aanzienlijk vermogen is verdwenen, moet bewezen worden wat er tijdens leven was, en wat ermee is gebeurd.
- Extra juridische hobbel is dat de rechter er over het algemeen vanuit gaat dat, als er tijdens leven geen verantwoording is gevraagd, dit na overlijden in principe ook niet hoeft. Je moet dus met heel veel feitelijke informatie komen om een rechter te overtuigen.
- Wanneer dit al lukt, is het vaak zo dat de fraudeur het geld heeft uitgegeven.
Ook hier geldt dus het oude gezegde: ‘Voorkomen is beter dan genezen’. Het is beter financieel misbruik van ouderen te voorkomen, dan achteraf de gevolgen ervan te moeten oplossen.
Heb je vragen over dit onderwerp? Neem dan contact met mij op. Beluister ook mijn podcast, waarin ik nuttige informatie en advies deel over o.a. erfrechtskwesties.
