Volgens de wet erf je in Nederland niet van je opa of oma zolang je ouders leven. Je vader of je moeder is als kind erfgenaam van je opa of oma. Toch kan het voorkomen dat kleinkinderen van hun opa of oma erven.
Wanneer je vader of je moeder eerder overlijdt dan je opa of oma, kan het zijn dat jij samen met broers of zussen de plaats inneemt van je overleden ouder.
Een voorbeeld: Gerrit en Marie hebben twee kinderen, zoon Jaap en dochter Ellen. Zoon Jaap heeft geen kinderen. Ellen heeft drie kinderen: Bas, Sam en Julia. Moeder Marie is in 2002 overleden, dochter Ellen overlijdt in 2017 en vader Gerrit overlijdt in 2022. Wie zijn erfgenaam van (o)pa Gerrit?
Zoon Jaap erft van zijn vader Gerrit en voor dochter Ellen komen haar 3 kinderen in de plaats. Zoon Jaap heeft recht op de helft van de nalatenschap. Kleinkinderen Bas, Sam en Julia hebben samen recht op de andere helft en erven dus ieder 1/6 van de nalatenschap van hun opa Gerrit.
Bij minderjarigheid
Zijn, zoals bij Bas, Sam en Julia, de kleinkinderen nog minderjarig, dan gelden er speciale eisen waaraan de wettelijke vertegenwoordiger van de minderjarige kinderen zich dient te houden. Zo is voor een aantal handelingen de toestemming van de kantonrechter nodig.
Geen erfgenaam, maar toch erven
Wanneer een grootouder wenst dat de kleinkinderen wel rechtstreeks van hen erven, kan dat door opa of oma bij de notaris worden vastgelegd in een testament. Grootouders kunnen door het opnemen van een zogenaamd legaat in hun testament bijvoorbeeld opnemen dat de treinbaan naar Lucas, hun oudste kleinkind gaat. Of dat alle 4 de kleinkinderen een geldbedrag van 10.000 euro krijgen. De erfgenamen, vaak de kinderen, zijn dan verplicht ervoor te zorgen dat alle kleinkinderen dit bedrag ontvangen uit de nalatenschap van hun grootouder. Grootouders kunnen ook een voorwaarde aan het legaat verbinden, bijvoorbeeld dat het geldbedrag door ieder kleinkind wordt besteed aan studie.
Erfbelasting betalen
Ook kleinkinderen moeten er rekening mee te houden dat zij mogelijk erfbelasting dienen te betalen over het bedrag dat zij erven. Een bedrag van 22.918 euro (tarief 2023) is vrijgesteld. Over het meerdere dient 10 tot 20 procent erfbelasting te worden betaald.
Het erfrecht zit in Nederland best ingewikkeld in elkaar. Heb je vragen, neem dan contact met mij op.
