De zogeheten ‘wettelijke verdeling’ is in Nederland sinds 2003 de basis van het erfrecht. Wat betekent dit voor jou als je partner of een van je ouders overlijdt. In dit blog leg ik het uit.

De wettelijke verdeling geldt voor een erfenis van iemand die een echtgenoot en een of meer kinderen achterlaat. De regeling geldt ook in geval van een geregistreerd partnerschap.

Wat houdt deze wettelijke verdeling in?

Het komt er kort gezegd op neer:

• dat de echtgenoot alle bezittingen uit de nalatenschap krijgt, onder de verplichting alle schulden te voldoen;
• dat ieder van de kinderen een geldvordering krijgt op de nog in leven zijnde andere ouder, die gelijk is aan de waarde van zijn erfdeel;
• dat deze geldvordering volgens de wet pas wordt uitbetaald na overlijden van de echtgenoot of, als er sprake is van faillissement of schuldsaneringsregeling van de langstlevende ouder.

Een voorbeeld: Vader Victor overlijdt en moeder Marleen blijft achter met twee kinderen, Dianne en Zev. Victor en Marleen waren in gemeenschap van goederen getrouwd. De helft van alle bezittingen en schulden zijn op grond van deze huwelijksgemeenschap van Marleen. De andere helft is van Victor en valt dus in zijn nalatenschap.

• Op grond van de wettelijke verdeling krijgt Marleen alle bezittingen, maar is zij daarnaast wel verplicht alle schulden te voldoen.
• Marleen en de 2 kinderen zijn ieder voor 1/3 deel erfgenaam in de nalatenschap van Victor. Het erfdeel van Dianne en Zev kan worden berekend, maar hoeft door Marleen nog niet uitbetaald te worden.
• De uitbetaling van de erfdelen van de kinderen is pas na haar overlijden aan de orde of wanneer er sprake zou zijn van een faillissement of schuldsaneringsregeling bij Marleen.

Tip: Bereken de erfdelen wel zodat na overlijden van de langstlevende ouder, soms jaren later, duidelijk is wat de kinderen nog te vorderen hebben uit de nalatenschap van de eerst overleden ouder. De erfdelen van de kinderen zijn meestal ook opgenomen in de aangifte erfbelasting. Bewaar die dus goed.

Kan er van deze wettelijke regeling worden afgeweken?

Ja, het is mogelijk af te wijken van de wettelijke verdeling. Dit moet dan wel in een testament vastgelegd worden. Ook kan de echtgenoot de wettelijke verdeling ongedaan maken. Daar gelden wel strikte voorwaarden voor.

• De ongedaanmaking van de wettelijke verdeling moet binnen 3 maanden na overlijden plaatsvinden.
• Dat moet gebeuren door een verklaring bij notariële akte, die wordt ingeschreven in het zogenaamde boedelregister bij de rechtbank.
• Alleen de echtgenoot heeft dit recht, de kinderen dus niet.

Conclusie: Het erfrecht is best ingewikkeld en er zijn verschillende harde termijnen in de wet opgenomen.
Het is belangrijk om je al tijdens het leven te laten informeren over wat jij aan wie wenst na te laten. Na een overlijden van bijvoorbeeld je partner kan het belangrijk zijn al spoedig advies te vragen, om zo te voorkomen dat je voor onaangename verrassingen komt te staan.

Ik help je daar graag bij. Heb je vragen of wil je informatie? Neem contact met mij op.