In mijn werk als erfrechtadvocaat valt het mij op hoe veel misverstanden er bestaan over de rol en positie van een executeur. Daarom zet ik in dit blog de belangrijkste feiten over de executeur op een rij.

Een executeur is iemand die door de overledene benoemd is zijn nalatenschap te beheren en de schulden te betalen. Het doel is de erfenis op deze manier klaar te maken voor verdeling door de erfgenamen.

Hoe word je executeur?

Een executeur kan alleen bij testament worden benoemd en hoeft vooraf niet op de hoogte te zijn van zijn benoeming. Pas wanneer hij de opdracht heeft aanvaard, is de executeur in functie. Je kunt de benoeming dus weigeren.

Tip: Overweeg je in je testament iemand tot executeur te benoemen Bespreek met die persoon of hij (of zij) dat wil doen. Dit voorkomt problemen.

Wat is officieel de taak van een executeur?

De taken van de executeur worden in het testament opgenomen en zijn in 3 categorieën te verdelen, ook wel aangeduid met ‘sterren’.

• De één ster executeur is de uitvaartexecuteur: hij is alleen bevoegd de uitvaart te regelen.
• De twee sterren executeur is de beheerexecuteur: hij beheert de nalatenschap en betaalt de schulden. Hij mag de nalatenschap niet verdelen.
• De drie sterren executeur is executeur-afwikkelingsbewindvoerder: hij heeft dezelfde bevoegdheden als een twee sterren executeur, maar mag daarnaast de nalatenschap ook verdelen.

Wat gaat een executeur concreet doen?

Een executeur is na het overlijden van de persoon door wie hij als executeur is aangesteld wettelijk verplicht ‘met bekwame spoed’ een boedelbeschrijving te maken. Hij maakt binnen een termijn van ongeveer 3 tot 6 maanden een overzicht van alle bezittingen en schulden in de nalatenschap, inclusief de bewijsstukken. Verder:

• De executeur informeert alle erfgenamen over de omvang van de nalatenschap.
• De executeur beantwoordt eventuele vragen van erfgenamen over de nalatenschap. De erfgenamen hebben daar recht op.
• De executeur betaalt de schulden van de nalatenschap.
• Wanneer de executeur tot afwikkelingsbewindvoerder (drie sterren) is benoemd in het testament mag de executeur de erfenis feitelijk verdelen tussen de erfgenamen.
• Heeft de executeur deze bevoegdheid niet, dan dienen de erfgenamen de erfenis in onderling overleg met elkaar te verdelen nadat de executeur klaar is met zijn taken.

Let op: In de wet is opgenomen dat de executeur de erfgenamen in en buiten rechte vertegenwoordigt. Stel – en dat maak ik als erfrechtadvocaat mee – dat de oudste zoon of dochter van een gezin door de vader is aangesteld als executeur. Eén van de andere kinderen stapt naar de rechter omdat hij/zij het niet eens is met de keuzes van de executeur. Dan treedt alleen het oudste kind op als gedaagde in de procedure. Als executeur vertegenwoordigt hij alle erfgenamen.

Wat kun je doen als de executeur zijn werk niet goed doet?

Dat komt voor. Stel dat de bovengenoemde oudste zoon of dochter, de benoemde executeur, de wettelijk verplichte beschrijving van alle bezittingen en schulden in de nalatenschap niet wil geven. Dan is het mogelijk de executeur te dagvaarden en in kortgeding afgifte te vragen van alle benodigde stukken, met eventueel oplegging van een dwangsom.

• Zijn de tekortkomingen van de executeur ernstiger, dan is het mogelijk aan de kantonrechter te vragen de executeur te ontslaan ‘wegens gewichtige redenen’.
• Alleen als in het testament van de overledene is opgenomen dat vervanging van de executeur mogelijk is, kan er een opvolgend executeur worden benoemd. Is dit niet opgenomen dan is er na ontslag geen executeur meer en dient de nalatenschap door de erfgenamen samen te worden afgewikkeld.

Heb je hier nog vragen over of wil je iets anders weten over afhandeling van een nalatenschap? Neem contact met mij op.